کاوش موضوع غزه
صفحه اصلی
غزه
نوار غزه یا باریکهٔ غزه (به عربی: قطاع غزة) یک موجودیت سیاسی و سرزمین کوچکتر از میان دو سرزمینهای فلسطینی است (دیگری کرانه باختری است). غزه که در ساحل شرقی دریای مدیترانه قرار دارد، از جنوب غربی با مصر و از شمال و شرق با اسرائیل هممرز است.
نوار غزه در ابتدا پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ به عنوان سرزمین تحت اشغال مصر قرار گرفت. پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، این سرزمین تحت اشغال اسرائیل قرار گرفت. در دهه ۱۹۹۰ و به عنوان بخشی از پیمان اسلو، کنترل این منطقه در کنار وجود شهرکهای اسرائیلی در مناطق خاص به تشکیلات خودگردان فلسطین واگذار شد. این شهرکها در سال ۲۰۰۵ به عنوان بخشی از خروج اسرائیل از نوار غزه تخلیه شدند.
در سال ۲۰۰۶، حماس در آخرین انتخابات پارلمانی فلسطین پیروز شد که منجر به امتناع فتح از پیوستن به ائتلاف پیشنهادی شد. یک دولت وحدت کوتاه سقوط کرد و منجر به تشکیل دولتهای جداگانه در کرانه باختری و غزه شد. اسرائیل و گروه چهارجانبه خاورمیانه (متشکل از سازمان ملل، اتحادیه اروپا، ایالات متحده و روسیه) تحریمهای اقتصادی علیه حماس وضع کردند. یک جنگ داخلی کوتاه در غزه بین فتح و حماس با پیروزی حماس به عنوان تنها قدرت حاکم در این باریکه پایان یافت. از زمان تسلط این گروه، غزه تحت محاصره زمینی، دریایی و هوایی اسرائیل و مصر بوده است. این امر از ورود یا خروج آزادانه افراد و کالاها به نوار غزه جلوگیری میکند. بخشهایی از همین نوار کوچک به عنوان منطقه حائل میان غزه و اسرائیل بهشمار میآید و از این رو برای افراد ساکن در این باریکه، غیرقابل سکونت است.
نوار غزه از جنوب غربی با مصر و از شمال و شرق با اسرائیل هممرز است. نوار غزه درازای ۴۱ کیلومتر و پهنای ۶ تا ۱۲ کیلومتری و مساحتی برابر ۳۶۰ کیلومتر مربع دارد. نوار غزه نامش را از شهر غزه که بزرگترین شهر در منطقه نوار غزه است، میگیرد. بخشهایی از همین سرزمین کوچک هم به عنوان منطقهٔ حائل میان غزه و اسراییل بهشمار میآید و از این رو برای غزهایها استفاده از آن نشدنی است.
اکثر فلسطینیان در نوار غزه، که شامل هشت اردوگاه پناهجویان است، از نوادگان پناهندگانی هستند که از منطقه ای که پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ به اسرائیل تبدیل شد، گریختند یا اخراج شدند. مسلمانان سنی بخش عمده ای از جمعیت نوار غزه را تشکیل میدهند و یک اقلیت مسیحی فلسطینی نیز وجود دارد. تا سال ۲۰۰۵ شماری از یهودیان نیز در غزه ساکن بودند ولی با انحلال سکونتگاهها، دیگر در آنجا زندگی نمیکنند (تخمین سال ۲۰۱۲). غزه از کمبود آب، برق و دارو رنج میبرد. سازمان ملل متحد و همچنین سازمانهای حقوق بشری از اسرائیل خواستهاند که محاصره غزه را لغو کند، در حالی که گزارش آنکتاد که برای مجمع عمومی سازمان ملل تهیه شده و در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۰ منتشر شده است، میگوید که اقتصاد غزه در معرض خطر است. در آستانه فروپاشی و اینکه رفع محاصره ضروری است. فلسطینیان نوار غزه در بخشهای گوناگون زندگی چون تهیهٔ آب، برق و فناوریهای ارتباطاتی وابسته به دولت اسرائیل اند.
در سال ۲۰۲۰ بیش از ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تن در غزه زندگی میکنند که همگی فلسطینی هستند. ۹۸ تا ۹۹ درصد مردم غزه، مسلمان سنی، کمتر از یک درصد مسیحی هستند. شمار کمی هم بیدین اند یا دین خود را اعلام نکردهاند. تا سال ۲۰۰۵ شماری از یهودی اسراییلی نیز در غزه ساکن بودند، ولی با انحلال سکونتگاهها، یهودیان آنجا زندگی نمیکنند. (برآورد ۲۰۱۲). مردم غزه به عربی سخن میگویند ولی دو زبان عبری و انگلیسی نیز میان فلسطینیان رواج دارد. غزه جمعیتی بسیار جوان (میانگین ۱۸ سال) دارد.
جمعیت بسیار بزرگ نسبت به میزان اندک زمین، به همراه نرخ باروری و رشد جمعیت بالای غزه (۲/۱۳ درصد سالانه) به تراکم جمعیتی بسیار بالا (۵/۳۲۸ تن در هر کیلومتر مربع) انجامیده که از این دید غزه در میان کشورهای جهان از متراکمترین هاست. تنها دو کشور مستقل جهان (ماکائو و سنگاپور) تراکم جمعیتی بیش از این دارند. با چنین جمعیت بسیاری، به گزارش ۲۰۱۸ سازمان ملل متحد، غزه تا سال ۲۰۲۰ درخور زیست نخواهد بود.... بیشتر در ویکی پدیا